Mensje van Keulen

Suzanna Jansen

Frank Westerman

Helge Bonset

Jamal Ouariachi

Renée van Marissing

Merijn de Boer

Adriaan Volk

Hedda Martens

Loes den Hollander

Getraumatiseerde kinderen hebben vaak moeite met leren, met het reguleren van hun emoties en hun gedrag, en met vertrouwen in zichzelf en anderen. Doordat ze dagelijks te maken hebben (gehad) met onveilige of zeer stressvolle omstandigheden, zijn hun hersenen gericht op overleven in een bedreigende omgeving. Het gedrag van deze kinderen is voor leerkrachten vaak moeilijk te begrijpen. Dit kan leiden tot gevoelens van machteloosheid en frustratie. Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen biedt leerkrachten en andere onderwijsprofessionals de kennis en praktische handvatten om de negatieve spiraal te doorbreken, zodat getraumatiseerde kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dit komt ten goede aan de schoolprestaties, aan de veerkracht van getraumatiseerde kinderen en aan het klimaat in de klas. School kan hiermee in het leven van getraumatiseerde kinderen een groot verschil maken. De laatste jaren is er in Nederland veel ervaring opgedaan met traumasensitief onderwijs. In deze volledig herziene versie nemen de ervaringen van onderwijsprofessionals en die van als kind getraumatiseerde (jong)volwassenen een belangrijke plaats in. Steeds duidelijker wordt dat traumasensitief onderwijs goed is voor álle leerlingen en leerkrachten, in het regulier én in het speciaal onderwijs. In de onderhavige versie van dit praktische handboek zijn ook de te zetten stappen beschreven op weg naar een schoolbreed traumasensitief onderwijsklimaat. Bij het boek zijn gratis downloads beschikbaar in de vorm van werkbladen, praatplaten, werk- en reflectiekaarten en ideeën voor activiteiten in de klas. In deze compleet herziene (7e) editie van dit praktische handboek zijn ook de te zetten stappen beschreven op weg naar een schoolbreed traumasensitief onderwijsklimaat. ‘Dit boek is een must-have voor alle leerkrachten van regulier en speciaal onderwijs die met een traumabril naar het gedrag van hun leerlingen willen leren kijken. Een didactisch sterk geschreven boek door auteurs met jarenlange klinische ervaring.’ Prof. dr. Ramón Lindauer, Amsterdam UMC/Levvel. ‘Dit boek zou standaard lesstof mogen worden op elke lerarenopleiding. (…) Het is een hoopvol boek… elke zin is raak. Het boek is zijn eigen samenvatting van een zeer groot aandachtsgebied.’ Bart Heeling, cluster 4-leerkracht

Woorden in prenten NT2-lessen bij vijf bekende prentenboeken. Veel kinderen houden van voorlezen. Maar anderstalige of ‘taalzwakke’ kinderen begrijpen niet altijd wat er voorgelezen wordt. Met Woorden in prenten breid je eerst hun woordenschat uit, zodat ook deze leerlingen kunnen genieten van bekende prentenboeken. Woorden in prenten bevat lessen bij de volgende vijf boeken*: • Rupsje Nooitgenoeg • Wil je mijn vriendje zijn? • Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft • Welterusten, Kleine Beer • Max en de Maximonsters Voordat je deze prentenboeken in de klas voorleest, ga je aan de slag met de anderstalige of ‘taalzwakke’ kinderen. In vijf lessen maken ze kennis met een vereenvoudigde versie van de tekst uit het prentenboek en leren ze de woorden die nodig zijn om het verhaal te begrijpen. Zo breiden ze op een leuke en natuurlijke manier hun woordenschat uit, met 75 tot 80 woorden per boek. Bij dit boek met concrete lessen ontvang je geluidsbestanden waarin de vereenvoudigde tekst wordt voorgelezen en digitale bijlagen met werkmateriaal. Om te werken met Woorden in prenten heb je de oorspronkelijke prentenboeken nodig. * Woorden in prenten is herzien! De vorige editie bestond uit twee boeken met lessen bij tien prentenboeken. Omdat enkele van die prentenboeken niet meer verkrijgbaar zijn, is de herziene uitgave terug gebracht tot één boek met lessen bij de vijf bekendste prentenboeken."

Over het boek: WOORDEN DOEN ERTOE! Dat geldt voor alle leerlingen gedurende hun hele schoolloopbaan. Een goede woordkennis komt niet alle leerlingen even snel of gemakkelijk aanwaaien. Daarom willen veel leerkrachten en taalcoördinatoren in Nederland en Vlaanderen werk maken van goed woordenschatonderwijs. Dit boek laat zien hoe je kansen kunt grijpen en kansen kunt creëren voor alle kinderen in alle groepen. Dit kan in de taalles, in kringgesprekken, tijdens de geschiedenisles, eigenlijk de hele schooldag door. Op Woordenjacht is een bronnenboek dat jou wil inspireren een impuls te geven aan goed woordenschatonderwijs. Het boek geeft informatie over het werken met woordenschatroutines, grafische modellen en coöperatieve werkvormen. Een groot aantal praktische en inspirerende praktijkvoorbeelden wordt kort en krachtig uitgewerkt. Daarnaast is er aandacht voor de theoretische achtergronden van woordenschatonderwijs en is het boek te gebruiken als handleiding voor de implementatie op schoolniveau.

Zien is snappen is een vooral visuele handleiding voor taalonderwijs door leerkrachten in het primair onderwijs met een of meer anderstalige kinderen in de klas. Een ingeplakte cd-rom met allerlei voorbeelden om uit te printen of om op een digitaal schoolbord te gebruiken, vindt u achterin de handleiding. Met dit boek willen we de leerkracht een handreiking geven hoe hij met eenvoudige middelen de anderstalige kinderen meer Nederlands kan onderwijzen. Nederlands dat voorwaardelijk is voor het volgen van het onderwijs in het Nederlands. U ziet en u leest hoe u met eenvoudige middelen allerlei Nederlandse taalverschijnselen kunt onderwijzen zoals de lidwoorden een, de en het, zinnen, aanwijzende voornaamwoorden, samenstellingen, verbuigingen en vervoegingen, de verschillende er's (plaats-er, tel-er), klanken en letters. Lessen die weinig tijd kosten om aan te bieden en die u makkelijk bij of naast andere (taal-) programma's of taalmethodes kunt onderwijzen. Soms bestaan de lesjes uit een visuele toelichting voorafgaand aan een gewone les uit het schoolcurriculum; soms zijn het aparte lessen. We beschrijven specifieke leerstof Nederlands voor groep een tot en met vier en al deze leerstof is voorwaardelijk voor het onderwijs in groep vijf en hoger. Sommige onderdelen kunt u ook gebruiken voor zogenoemde Nederlandstalige kinderen met een taalachterstand. Doordat we verschijnselen isoleren en visualiseren, bieden we ook deze kinderen meer structuur aan. Ook voor kinderen zonder taalachterstand zijn bepaalde lessen interessant, omdat ze zo al vroeg inzicht krijgen in de Nederlandse taalstructuur. Op de cd-rom van Zien is snappen zijn de printplaten voor in de kubussen te vinden: Geel voor personen, bruin voor dieren, rood voor de handelingen, paars voor bepaling van plaats en oranje voor bepaling van tijd.

Talen die de school in komen gaat in het bijzonder over een andere kijk op meertaligheid. Multidiverse scholen zijn er al decennia, meestal staan ze in achterstandswijken, maar inmiddels krijgen vrijwel alle scholen te maken met leerlingen die thuis geen Nederlands spreken. Wat betekent dat voor een schoolteam? Wat vraagt het van leerlingen om onderwijs te volgen in een taal die zij niet (volledig) beheersen? Naar aanleiding van de nieuwste wetenschappelijke inzichten heeft de auteur een belangrijke boodschap: geef meertalige leerlingen de ruimte hun thuistaal te gebruiken in het onderwijs. Doe er zelfs een beroep op. Dat kan zónder dat de leraren deze talen hoeven te beheersen. Voor de meeste scholen in Nederland zal dit een verrassend nieuw inzicht zijn.

De talenbewuste leraar zoekt – met alle inzichten en handvatten op zak – naar wat leerlingen nodig hebben, zodat ze zich goed voelen en zich blijven ontwikkelen tot trotse taalgebruikers. Talenbewust lesgeven komt alle leerlingen ten goede, maar is bij uitstek van belang voor leerlingen uit kwetsbare thuissituaties en leerlingen met een meertalige achtergrond, die in sommige gevallen minder goed presteren op school dan eentalige leerlingen. Talige diversiteit en de achtergrond van leerlingen worden vaak gezien als belangrijke oorzaken voor deze onderwijskloof. Uit onderzoek blijkt echter dat deze kloof door het aanbieden van geschikte vormen van taalonderwijs, zoals talenbewust lesgeven, kan worden overbrugd. Talenbewust lesgeven helpt (toekomstige) leraren om aan de slag te gaan met talige diversiteit in de klas, om zo de gewenste taalleeromgeving te creëren. In dit boek geeft een groot aantal auteurs, afkomstig uit (Caribisch) Nederland en Vlaanderen, hun visie op talenbewust onderwijs. Zij zetten uiteen hoe de talenbewuste leraar alle in de klas aanwezige talen bij het onderwijs kan betrekken. In drie delen met in totaal zeventien hoofdstukken verbinden zij actuele theoretische inzichten met tal van praktijkvoorbeelden. In deel 1 wordt ingegaan op de basisprincipes van krachtig taalonderwijs. In deel 2 wordt de relatie tussen taal in de klas en de samenleving besproken. In deel 3 wordt concreet gemaakt hoe talenbewust onderwijs op schoolniveau ingericht kan worden. Elk hoofdstuk kent eenzelfde opbouw. Allereerst wordt er een praktijkvoorbeeld gegeven dat het onderwerp van het hoofdstuk illustreert. Daarna volgt de theorie en een verdere toelichting op het onderwerp. Hierna volgen tips voor in de klas en een samenvatting. Elk hoofdstuk eindigt met concrete uitdagingen voor de klaspraktijk. Bij dit boek hoort een website met links naar sites, databanken, artikelen en podcasts. Ook vind je er artikelen, video’s, ander (beeld)materiaal, oefeningen en lesideeën om met leerlingen in de klas aan de slag te gaan. Talenbewust lesgeven is geschreven voor leraren in opleiding, lerarenopleiders, basisschoolleraren, schoolleiders en schoolbestuurders in Nederland, Vlaanderen en Caribisch Nederland. Het boek is ook interessant voor interne of pedagogische begeleiders, onderwijsassistenten, taalcoördinatoren, (taal)beleidsmakers, logopedisten en zorgcoördinatoren. Ten slotte richt het boek zich op studenten en onderzoekers in de onderwijskunde, taalwetenschap of pedagogiek, op zowel bachelor- als masterniveau. Joana Duarte is lector Meertaligheid en Geletterdheid aan de NHL Stenden Hogeschool, universitair hoofddocent bij de vakgroep Minorities & Multilingualism van de Rijksuniversiteit Groningen en bijzonder hoogleraar Wereldburgerschap en Tweetalig Onderwijs aan de Universiteit van Amsterdam. Mirjam Günther is associate lector bij het lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid aan de NHL Stenden Hogeschool. Ze promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen op onderzoek naar derde taalverwerving van tweetaligen. Fauve De Backer is postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit van Gent. Ze studeerde Onderwijskunde en promoveerde in de Taalkunde op onderzoek naar evaluatie van meertalige leerlingen. Carolien Frijns is sociolinguïst, schrijver en als postdoctoraal onderzoeker verbonden aan UGent. Ze is aan KU Leuven gepromoveerd op onderzoek naar taalverwerving en taaldidactiek. Babs Gezelle-Meerburg is lerarenopleider Nederlands en Fries aan NHL Stenden Hogeschool en aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze is voorzitter van de sectie Fries van de Vereniging van Leraren in Levende Talen.

Philip Huff

Joke van Leeuwen

Sander Kollaard

Lot Vekemans